Τετάρτη 4 Μαΐου 2022

Εξερεύνηση και εκμετάλλευση στο διαδίκτυο

Το 2007, o διευθυντής ανάπτυξης προϊόντων της Google, Νταν Σιρόκερ, πήρε άδεια άνευ αποδοχών για να συμμετάσχει στην προεδρική εκστρατεία του τότε γερουσιαστή Μπάρακ Ομπάμα στο Σικάγο. Ως επικεφαλής της ομάδας «New Media Analytics», ο Σιρόκερ εφάρμοσε στο κουμπί ΔΩΡΙΣΤΕ της ιστοσελίδας της εκστρατείας, το οποίο εμφανιζόταν με ζωηρό κόκκινο χρώμα, μία από τις πρακτικές της Google για τον Παγκόσμιιο Ιστό. Το αποτέλεσμα ήταν άκρως εντυπωσιακό: ως άμεσο αποτέλεσμα της δουλειάς του αντλήθηκαν επιπλέον δωρεές συνολικού ύψους 57 εκατομμυρίων δολαρίων.

Τι ακριβώς έκανε σε αυτό το κουμπί;

Εφάρμοσε τη δοκιμή Α/Β.

Η δοκιμή Α/Β λειτουργεί ως εξής: μια εταιρεία φτιάχνει διάφορες εκδοχές μιας συγκεκριμένης ιστοσελίδας. Πιθανόν να δοκιμάσει διαφορετικά χρώματα ή εικόνες, διαφορετικούς τίτλους για κάποιο ειδησεογραφικό άρθρο ή διαφορετική διάταξη των στοιχείων στην οθόνη. Στη συνέχεια, κατευθύνει τους επισκέπτες της με τυχαίο τρόπο στις διάφορες εκδοχές, συνήθως σε ίσους αριθμούς. Κάποιος επισκέπτης μπορεί να βλέπει ένα κόκκινο κουμπί, ενώ κάποιος άλλος ένα μπλε, κάποιος μπορεί να βλέπει ΔΩΡΙΣΤΕ και κάποιος άλλος ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΤΕ. Κατόπιν καταγράφονται οι σχετικές «μετρικές» (π.χ., ποσοστό επισκεπτών που κλίκαραν κάποιο στοιχείο, ή μέσα έσοδα ανά επισκέπτη). Ύστερα από κάποιο χρονικό διάστημα, αν παρατηρηθούν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα, η εκδοχή που «κέρδισε» συνήθως επιλέγεται ως τελική μορφή της σελίδας — ή χρησιμοποιείται ως μέσο ελέγχου για έναν άλλο γύρο πειραμάτων.

Στην περίπτωση της ιστοσελίδας δωρεών για τον Ομπάμα, οι δοκιμές Α/Β του Σιρόκερ ήταν αποκαλυπτικές. Για όσους επισκέπτονταν για πρώτη φορά τον ιστότοπο της προεκλογικής εκστρατείας, την καλύτερη επίδοση την είχε το κουμπί ΔΩΡΙΣΤΕ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΕΝΑ ΔΩΡΟ, ακόμη και αφότου συνυπολογιζόταν το κόστος του δώρου. Για τους μακροχρόνιους παραλήπτες του ενημερωτικού δελτίου που δεν είχαν δώσει ποτέ χρήματα, λειτούργησε καλύτερα το ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΔΩΡΙΣΤΕ, ίσως επειδή επικαλούνταν την ενοχή τους. Για την εξασφάλιση επιπλέον δωρεών από επισκέπτες που είχαν ήδη κάνει κάποια δωρεά στο παρελθόν, λειτούργησε καλύτερα το ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΤΕ -ίσως επειδή τα συγκεκριμένα άτομα είχαν ήδη «δωρίσει», αλλά μπορούσαν πάντα να «συνεισφέρουν» περισσότερα. Και σε όλες τις περιπτώσεις, προς έκπληξη της ομάδας της προεκλογικής εκστρατείας, μια απλή ασπρόμαυρη φωτογραφία της οικογένειας του Ομπάμα είχε καλύτερη επίδοση από οποιαδήποτε άλλη φωτογραφία ή βίντεο μπόρεσε να σκεφτεί η ομάδα. Το καθαρό αποτέλεσμα όλων αυτών των ανεξάρτητων βελτιστοποιήσεων ήταν γιγάντιο.

Αν έχετε χρησιμοποιήσει έστω και ελάχιστα το Διαδίκτυο την τελευταία δεκαετία, τότε έχετε αποτελέσει μέρος ενός προβλήματος εξερεύνησης/εκμετάλλευσης κάποιου άλλου. Οι εταιρείες θέλουν να ανακαλύπτουν τα πράγματα που τους αποφέρουν τα περισσότερα χρήματα και ταυτόχρονα να κερδίζουν από αυτά όσο περισσότερα μπορούν -εξερεύνηση, εκμετάλλευση. Οι μεγάλες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, όπως η Amazon και η Google, ξεκίνησαν να πραγματοποιούν ζωντανές δοκιμές Α/Β με τους χρήστες τους από το 2000 περίπου και μετά, ενώ τα επόμενα χρόνια το Διαδίκτυο μετατράπηκε στο μεγαλύτερο ελεγχόμενο πείραμα του κόσμου. Τι εξερευνούν και εκμεταλλεύονται αυτές οι εταιρείες; Με μια λέξη, εσάς: οτιδήποτε σας κάνει να μετακινείτε το ποντίκι σας και να ανοίγετε το πορτοφόλι σας.

(Brian Christian, Tom Griffiths, Η αλγοριθμική τέχνη των αποφάσεων, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2020)

Δευτέρα 18 Απριλίου 2022

Κατώτατοι μισθοί ανάμεσα σε χώρες της Ευρώπης

 

Δευτέρα 11 Απριλίου 2022

Για την εγγενή μεροληψία των πολιτικών δημοσκοπήσεων

Εξ ορισμού, κάθε δημοσκόπηση πραγματοποιείται με στόχο την καταγραφή της δύναμης των κομμάτων, κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή διεξαγωγής της. Η πρωτογενής πρόθεση ψήφου* μιας δημοσκόπησης, όπως ακριβώς καταγράφεται στα δεδομένα της έρευνας, χωρίς οποιαδήποτε επεξεργασία των ερευνητών, αποτελεί πάντοτε μια σχετική προσέγγιση της πραγματικότητας και σχεδόν ποτέ ή πολύ σπάνια συμπίπτει αριθμητικά με το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι δημοσκοπήσεις, ως ερευνητική μέθοδος, όπως είναι εμφανίζουν εγγενείς αδυναμίες και σημαντικές μεροληψίες. Τα πρωτογενή δεδομένα (raw data) μιας εμπειρικής ποσοτικής έρευνας πρόθεσης ψήφου δεν αποτυπώνουν σχεδόν ποτέ «από μόνα τους» την εκλογική πραγματικότητα. Επομένως, η ανάγκη για επιστημονική επεξεργασία των δεδομένων των δημοσκοπήσεων, από τους ερευνητές, καθίσταται αυτονόητα απαραίτητη. (Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι αναφερόμαστε αποκλειστικά στην επιστημονική επεξεργαοία των αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων και παρακάμπτουμε το ζήτημα της χειραγωγικής επέμβασης, που ιδίως στην Ελλάδα γίνεται κατά κόρον, με σκοπό την προπαγανδιστική χρήση των δημοσκοπήσεων). 

Η απόκλιση της πρόθεσης ψήφου από την πραγματική δύναμη των κομμάτων συμβαίνει ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για τυπικά «προεκλογική δημοσκόπηση (pre-election poll), δηλαδή εάν διεξάγεται μετά την επίσημη προκήρυξη των εκλογών, είτε και για «μη-προεκλογική», δηλαδή για δημοσκόπηση, η οποία έχει διεξαχθεί κατά τη διάρκεια του εκλογικού κύκλου. Στη δεύτερη περίπτωση, είναι προφανές ότι η απόκλιση ανάμεσα σιην πρόθεση ψήφου και στην πραγματική δύναμη των κομμάτων υφίσταται λογικά σε μεγαλύτερο βαθμό, καθότι οι μη-προεκλογικές δημοσκοπήσεις διεξάγονται σε χρονική απόσταση από το πραγματικό γεγονός των εκλογων.

Γενικότερα, στη θεωρία των δημοσκοπήσεων, η διάκριση προεκλογικών / μη-προεκλογικών ερευνών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Κατά τη μη προεκλογική περίοδο, η ερώτηση της πρόθεσης ψήφου είναι καθαρά υποθετική, ενώ και η χρονική απόσταση της περιόδου διεξαγωγής κάθε έρευνας, από την ημέρα των εκλογων, είναι αρκετά μεγάλη, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού κύκλου. Ο χαρακτήρας των προεκλογικών δημοσκοπήσεων (δηλαδή εκείνων που πραγματοποιούνται μετά την επίσημη προκήρυξη των εκλογών) είναι διαφορετικός, καθως η ερώτηση της πρόθεσης ψήφου αναφέρεται τώρα σε ένα πραγματικό και επικείμενο γεγονός.

(Γ. Μαυρής & Γ. Συμεωνίδης, Δημοσκοπήσεις και πρόβλεψη των εκλογών στην Ελλάδα 2004-2015, Public Issue, Αθήνα, 2016 [*όλες οι υπογραμμίσεις στο πρωτότυπο])