Elton Mayo
(1880-1949)
Ο Mayo, διοργάνωσε ένα κοινωνικό πείραμα, το οποίο θα έμενε στη ιστορία ως ένα εκ των κορυφαίων εργασιακών πειραμάτων. Η πόλη του Chicago, με τα πάμπολλα εργοστάσιά του, αποτέλεσε το εργαστήρι έρευνάς του. Μια περιοχή πνιγμένη από το καυσαέριο και την εγκληματικότητα, ίσως χρειαζόταν μια αλλαγή που θα την έφερνε σε ισορροπία ξανά. Και ο στόχος του όλου εγχειρήματος ήταν αυτός ακριβώς, να βοηθήσουν τα αφεντικά και τους εργαζόμενους να συνειδητοποιήσουν πως η υγιής εργασία έχει πολλά περισσότερα οφέλη από τις οικονομικές απολαβές. Το πείραμα έμελλε να λάβει χώρα στο εργοστάσιο Western Electric’s του προαστίου Hawthorne τη δεκαετία του 1930. Ο Mayo, εν αγνοία των εργαζομένων του εργοστασίου, τους χώρισε σε δύο ομάδες και τους ώθησε σε δύο διαφορετικούς χώρους εργασίας. Η μέρα συνεχίστηκε χωρίς καμία περαιτέρω αλλαγή, μέχρι και το βράδυ, όταν δηλαδή ο ήλιος δε θα φώτιζε πια τους εργάτες. Τότε, το επιτελείο του Mayo, αναβάθμισε την παραγωγή φωτός στο δωμάτιο της πρώτης ομάδας, ενώ άφησε τον ίδιο σαθρό φωτισμό στο δωμάτιο της δεύτερης. Σκοπός ήταν η μελέτη των αντιδράσεων της πρώτης ομάδας και η επιρροή που θα είχε το περισσότερο φως στην παραγωγή τους. Οι εργάτες της πρώτης ομάδας, λοιπόν, σύντομα άρχισαν να εργάζονται με περισσότερη όρεξη, με περισσότερο σθένος και με ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Σύντομα, η παραγωγή τους θα αυξανόταν ακόμα πιο πολύ, όπως και το πάθος τους για εργασία. Αντίθετα, η παραγωγή εργασίας στο άλλο δωμάτιο, αυτό της δεύτερης ομάδας, παρέμενε η ίδια. Ο Mayo πρότεινε την παροχή κάποιων ημερών ξεκούρασης για τους εργάτες, όπως και χρήσιμων διαλειμμάτων ανά συγκεκριμένο χρονικό όριο. Το αποτέλεσμα ήταν οι εργαζόμενοι να κοπιάζουν ακόμα περισσότερο. Όπως ανέφερε και ο ίδιος ο κοινωνιολόγος, δεν ήταν το φως αυτό καθ’ αυτό που τόνισε την παραγωγικότητά τους, ούτε η ξεκούραση που τους παρείχε η διοίκηση, αλλά η αίσθηση πως κάποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για αυτούς. Μια αίσθηση που δεν είχαν ζήσει ποτέ στο προηγούμενο εργασιακό τους περιβάλλον και μάλλον πίστευαν πως δεν θα ζήσουν ποτέ.
Αναδημοσίευση: Ο Elton Mayo και τα δικαιώματα εργασίας
