Δευτέρα 27 Ιουνίου 2022

Η εξέλιξη της ενεργειακής εξάρτησης, 2011-2020

Ο δείκτης ενεργειακής εξάρτησης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής αρχής, δείχνει το μερίδιο των συνολικών ενεργειακών αναγκών μιας χώρας που καλύπτεται από εισαγωγές από άλλες χώρες (Για λεπτομέρειες καθώς και για τον τρόπο υπολογισμού βλ. εδώ). Όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία της Eurostat η συνολική ενεργειακή εξάρτηση της χώρας αυξήθηκε από το 74,1% στο 81,4% στη διάρκεια ενός μόλις έτους, σημειώνοντας αύξηση από το 2019 στο 2020 κατά 3,8% στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, κατά 10,7% πετρελαίου και πετρελαιοειδών (εκτός βιοκαυσίμων), καθώς και κατά 1,7% από φυσικό αέριο.

Δευτέρα 20 Ιουνίου 2022

Αμίαντος ή η ανασύνθεση της εργατικής ιστορίας

 

 

Επικίνδυνη δουλειά: συγκόλληση σε απόσταση λίγων εκατοστών από τη δεξαμενή πετρελαίου. Μία μόνο σπίθα είναι ικανή να πυροδοτήσει μια βόμβα που μπορεί να εξαφανίσει το διυλιστήριο. Γι' αυτό σου λένε να χρησιμοποιείς αυτό τον βρόμικο γκρι μουσαμά, που αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες, αφού παράγεται από μια ελαφριά και ανθεκτική ουσία: τον αμίαντο. Με αυτόν οι σπίθες μένουν αιχμάλωτες, και μένεις αιχμάλωτος κι εσύ μαζί τους και κάτω από τον μουσαμά αναπνέεις τις ουσίες που απελευθερώνονται από την τήξη του ηλεκτρόδιου. Μία μόνο ίνα αμίαντου και σε τριάντα χρόνια είσαι νεκρός. [...]

Κυκλοφορούσε κι ένας μύθος στις χαλυβουργίες: λέγανε ότι σ' ένα απ' αυτά τα κανάλια που σχηματίζονταν από τη συνεχή ροή λιωμένου μετάλλου ένας συντηρητής έλιωσε. Φαίνεται πως μια μέρα, στη διάρκεια της συντήρησης, ο καημένος έπεσε μέσα στο κανάλι. Γενικά, όταν γίνεται συντήρηση, το τρένο είναι σταματημένο και οι ράγες φτάνουν στις γραμμές το απόγευμα: αυτός ο εργάτης όμως είχε την ατυχία να του σκάσει ξαφνικά μία και να του λιώσει το κεφάλι.

Με την ευκαιρία: αλίμονό σου αν τραυματιζόσουν! Ένα ατύχημα στο γόνατο άνοιγε έρευνα, έπρεπε να γνωρίζουν αν τα παπούτσια εργασίας ήταν σύμφωνα με τον κανονισμό, όμως πολλές φορές, πριν σου τα δώσουν πίσω, κυκλοφορούσες ξυπόλυτος. Σε ρώταγαν αν φορούσες κράνος, και σ' αυτή την περίπτωση η ευθύνη έπεφτε στον υπεύθυνο βάρδιας, που δεν ήθελε και πολύ για να δώσει κάποιον εργάτη. Τα καρφώματα (για τα ωράρια, τις καθυστερήσεις, τους τσαμπουκάδες) ποτέ δεν έλειψαν, συχνά από ομάδα σε ομάδα, από επιστάτη σ' επιστάτη, από ελεγκτές ποιότητας σε χειριστές γερανών.

(Alberto Prunetti, Αμίαντος: μια εργατική ιστορία, Ακυβέρνητες Πολιτείες, Θεσσαλονίκη, 2021)

Τρίτη 14 Ιουνίου 2022

Η κοινωνική πλαισίωση των τύπων της δράσης

 



Ο Βέμπερ επιδιώκει, συχνά, να ορίσει ένα σύνολο από προκαθορισμένα κοινωνικά πλαίσια σύμφωνα με τα οποία συγκροτείται η δράση. Ένας αριθμός ιδεατών τύπων, από το έργο του Οικονομία και Κοινωνία, περιγράφει όχι μόνο τους επαναλαμβανόμενους προσανατολισμούς της δράσης, αλλά και τα κοινωνικά πλαίσια που καθορίζουν τους περιορισμούς και τις ευκαιρίες για δράση. Αυτοί οι ιδεατοί τύποι των κοινωνιολογικών τόπων [loci] της δράσης -ακριβώς επειδή δίνουν έμφαση στις δυνατότητες κοινής δράσης, αλλά και σε πρακτικές δραστηριότητες, σε εμπειρίες ρουτίνας, στις κοινωνικές συνθήκες ύπαρξης και στις ιδιαίτερες απαιτήσεις και τις ανταμοιβές της κοινωνικής δράσης των ανθρώπων μέσα σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή καθορισμένα πλαίσια δράσης- υποδηλώνουν συγκεκριμένες υποθέσεις ως προς την υπό διαμόρφωση δράση. Ο Βέμπερ υποστηρίζει πως οι προσανατολισμοί της δράσης, αντί να αναπτύσσονται και να επιβεβαιώνονται ως συνάρτηση των ορθολογικών επιλογών των ανθρώπων, αποκτούν διαρκή μορφή και χαρακτηριστικά μέσω της ώθησης που δίνει το κοινωνικό περιβάλλον.

(Stephen Kalberg, La sociologie historique comparative de Max Weber, MAUSS, Paris, 2003, [* Μτφρ.: Δ. Λ.])