Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), η αυτοαπασχόληση αποτελεί μορφή εργασίας, η αμοιβή της οποίας απορρέει άμεσα από τα παραγόμενα αγαθά και υπηρεσίες [1].
Ο παρακάτω χάρτης (επεξεργασία με τη χρήση της γλώσσας R: Δ.Λ.) αποτυπώνει το ποσοστό της αυτοαπασχόλησης, ως μερίδιο της συνολικής απασχόλησης, για διάφορες ευρωπαϊκές χώρες για το 2020 (ΔΟΕ). Τα πιο σκούρα χρώματα στο χάρτη αντιπροσωπεύουν αυξημένα μερίδια αυτοαπασχόλησης, ενώ τα ανοιχτόχρωμα χαμηλότερα.
Πηγή: ILO| Library: wbstats 1.0.4 | Επεξεργασία: Δ.Λ.
Συνολικά, χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης εμφανίζουν υψηλότερα
ποσοστά αυτοαπασχόλησης (π.χ. Ελλάδα, ορισμένες χώρες των Βαλκανίων),
ενώ χώρες της Βόρειας και Δυτικής χαμηλότερα επίπεδα, της τάξης του 10
έως 20%. Υψηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης σχετίζονται με αγορές εργασίας όπου κυριαρχεί η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και η «χαλάρωση» της εργατικής νομοθεσίας. Στις περιοχές εκείνες όπου οι ευκαιρίες πρόσβασης στην πλήρη απασχόληση είναι περιορισμένες, πολλοί εργαζόμενοι/ες μπορεί να στρέφονται προς την αυτοαπασχόληση ως λύση επιβίωσης στη θέση κεφαλαιοποίησης επιχειρηματικών σχεδίων ή ευκαιριών. Στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη, αυτή η τάση, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι άσχετη με τον υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας (ενόσω οι θεσμοί κοινωνικής ασφάλισης εξασθενούν) και την οικονομική ευαλωτότητα. Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης σε χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης υποδηλώνουν την κυριαρχία τυπικών μορφών απασχόλησης, οι οποίες συνδέονται με ισχυρότερη κοινωνική προστασία και χαμηλότερο κίνδυνο φτώχειας.
Σημείωση:
[1] Σε αντίθεση για παράδειγμα με το εισόδημα από τη μισθωτή εργασία, το οποίο εξαρτάται από τη σύναψη κάποιας μορφής σύμβασης μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου.
