Εκτίναξη του αριθμού χρεωκοπιών το τελευταίο τρίμηνο του 2022

Η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας σε διάφορους οικονομικούς κλάδους εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν την περίοδο της πανδημίας covid-19 έφερε μαζί της άνοδο του ιδιωτικού χρέους πολλών επιχειρήσεων της γηραιάς ηπείρου. Μπορεί, την περίοδο της πανδημίας, πολλές πτωχεύσεις να αναβλήθηκαν τεχνητά, λόγω των μέτρων στήριξης που πάρθηκαν ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε., ωστόσο, στον απόηχο της πανδημίας -ενόσω το ενεργειακό κόστος, το κόστος παραγωγής και πρώτων υλών διαρκώς αυξάνονται μετά και τον πόλεμο στην Ουκρανία- ο κλοιός των πτωχεύσεων σφίγγει όλο και περισσότερο για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια σειρά από οικονομικούς κλάδους. 

Όπως αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία της Eurostat οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων, ειδικά των μικρών και μεσαίων, ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. αυξήθηκαν σημαντικά το τέταρτο τρίμηνο του 2022 (+26,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο) και έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδα από την έναρξη της συλλογής δεδομένων το 2015. Την ίδια στιγμή, κατά το τρίμηνο αυτό οι δηλώσεις νέων επιχειρήσεων μειώθηκαν ελαφρά κατά 0,2%. (βλ. εδώ)

Οι κλάδοι εκείνοι που, το τέταρτο τρίμηνο του 2022, σημείωσαν την υψηλότερη αύξηση στον αριθμό των χρεοκοπιών (σε σύγκριση με το προηγούμενο) ήταν οι μεταφορές και η αποθήκευση (+72,2%), οι υπηρεσίες διαμονής και τροφίμων (+39,4%) και η εκπαίδευση, η υγεία και οι κοινωνικές δραστηριότητες (+29,5%).

Με το κόστος δανεισμού να αυξάνεται -εξαιτίας της διαδοχικής ανόδου των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- από τη μία πλευρά και την παραγωγική δραστηριότητα να συρρικνώνεται από την άλλη, τα σύννεφα της ύφεσης αρχίζουν σταδιακά να πυκνώνουν πάνω από τον ευρωπαϊκό ουρανό. Καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να καλπάζει, έστω και με χαμηλότερο ρυθμό αύξησης, και πολλές φορτωμένες με χρέη επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα δε δείχνει απίθανο ένα μαζικό κύμα χρεοκοπιών, που αναβλήθηκε την περίοδο της πανδημίας, να κάνει την εμφάνισή του σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον.

Εισαγωγή στην οικονομική κοινωνιολογία

 

Παρά το γεγονός ότι η οικονομική κοινωνιολογία δεν έχει ζωή μεγαλύτερη από έναν αιώνα, οι πνευματικές της ρίζες εντούτοις ανιχνεύονται σε παλαιότερες παραδόσεις της φιλοσοφικής και κοινωνικής σκέψης. Κατά το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα η οικονομική κοινωνιολογία γνώρισε μια εκρηκτική ανάπτυξη και πλέον έχει εδραιωθεί ως διακριτό υπο-πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Το βιβλίο αυτό αφού αρχικά σκιαγραφεί την ιστορική της διαδρομή, σε αντιπαραβολή με την κυρίαρχη οικονομική σκέψη,  κατόπιν αναζητά τις καταβολές συγκρότησής της όπως αυτές εντοπίζονται στα έργα των Μαρξ, Βέμπερ, Ντιρκέμ, Σουμπέτερ, Πολάνυι, Πάρσονς-Σμέλσερ φτάνοντας έως τις πιο σύγχρονες εξελίξεις.

(Neil J. Smelser & Richard Swedberg, The Handbook of Economic Sociology)

Οι κοινωνικές δομές της οικονομίας

 

 

Η νεοφιλελεύθερη οικονομία, η λογική της οποίας τείνει, σήμερα, να επιβληθεί σε ολόκληρο τον κόσμο μέσω διεθνών οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ ή κυβερνήσεις στις οποίες υπαγορεύουν, άμεσα ή έμμεσα, τις αρχές της «διακυβέρνησής» τους, οφείλει έναν ορισμένο αριθμό υποτιθέμενων οικουμενικών χαρακτηριστικών της στο γεγονός ότι είναι βυθισμένη, embedded σε μια συγκεκριμένη κοινωνία, δηλαδή ριζωμένη σε ένα σύστημα πεποιθήσεων και αξιών, ένα ήθος [ελληνικά στο πρωτότυπο] και μια ηθική οπτική του κόσμου, εν συντομία, έναν κοινό οικονομικό νου, που συνδέεται, ως τέτοιος, με τις κοινωνικές και γνωστικές δομές μιας ορισμένης κοινωνικής διατάξης. Και από αυτήν τη συγκεκριμένη οικονομία η νεοκλασική οικονομική θεωρία δανείζεται τις θεμελιακές της προϋποθέσεις, τις οποίες τυποποιεί και εξορθολογίζει, καθιστώντας τις θεμέλια ενός καθολικού μοντέλου.

 (Pierre Bourdieu, Les structures sociales de l'économie, Le Seuil, Paris, 2000 [* Μτφρ.: Δ. Λ.])

Η εξέλιξη της κατανομής της παγκόσμιας παραγωγής και του πληθυσμού ανά γεωγραφική περιοχή (1960-2019)

Μεταξύ του 1960 και του 1980 η Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής Ασίας) μαζί με τη Βόρεια Αμερική συσσώρευαν, περίπου, από το 70 έως το 80% της παγκόσμιας παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών συγκεντρώνοντας, την ίδια περίοδο, μόλις το 30% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού. Το μερίδιο αυτό υποχωρεί διαρκώς τις τελευταίες δεκαετίες έχοντας πέσει μόλις στο 54% το 2019 ενώ ο πληθυσμός τους έχει συρρικνωθεί, περίπου, στο 22% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η τάση αυτή είναι πολύ πιθανό να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο τις επόμενες δεκαετίες.

 

Η εξέλιξη της κατανομής της παγκόσμιας παραγωγής και του πληθυσμού ανά γεωγραφική περιοχή (1960-2019)

(Στοιχεία: worldbank.org)

(Επεξεργασία: Δ. Λ.)

Οικονομική Κοινωνιολογία: βασικές συνεισφορές

 socio-imagination.blogspot.com