Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2019
Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2019
Η σχολή της συμβολικής αλληλεπίδρασης ή διαντίδρασης
Η συμβολική αλληλεπίδραση ή διαντίδραση αποτελεί κύρια κοινωνιολογική σχολή, η οποία αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ κατά τις αρχές του 20ου αιώνα. Ερμηνεύει την κοινωνική συμπεριφορά με βάση τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Βασίζεται στο συμβολικό νόημα που οι άνθρωποι αποδίδουν κατά τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
Όταν αναφερόμαστε σε αλληλεπίδραση εννοούμε την διάδραση μεταξύ δυο ή περισσότερων ανθρώπων κατά την οποία ο καθένας ή η καθεμιά προσαρμόζει τη συμπεριφορά του/της με βάση την προσδωκόμενη αντίδραση του άλλου/ης. Κατά τη συνεχή αυτή αλληλεπίδραση ενός ανθρώπου με έναν άλλον (ή άλλους) παράγονται ποικίλα νοήματα τα οποία βοηθούν να γίνεται αντιληπτός ο κόσμος γύρω μας.
Θεμελιωτές της σχολής: Τσαρλς Κούλεϋ (C. Cooley, 1864-1929), Τζορτζ Μιντ (G. Mead, 1863-1932) και οι παραλλαγές της θεωρίας που αναπτύσσονται στο έργο του Ερβιν Γκόφμαν (Ε. Goffman, 1922-1982).
Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2019
Πώς προσεγγίζει τους κοινωνικούς θεσμούς η σχολή του λειτουργισμού και πώς η σχολή της κοινωνικής κατασκευής (ή κονστρουκτιβισμού);
Ο Λειτουργισμός αναλύει την κοινωνία ως ένα σύνθετο σύστημα τα μέρη της οποίας (θεσμοί) συνεργάζονται με σκοπό την επίτευξη σταθερότητας.
Η κοινωνία παρομοιάζεται με ανθρώπινο οργανισμό: έτσι όπως ένας οργανισμός είναι ένα σύστημα που έχει ανάγκες και αποτελείται από μέρη τα οποία λειτουργούν για να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες έτσι και η κοινωνία αποτελεί σύστημα τα μέρη του οποίου (θεσμοί) λειτουργούν με σκοπό την επίτευξη συναίνεσης, ισορροπίας και σταθερότητας.
Η κοινωνία παρομοιάζεται με ανθρώπινο οργανισμό: έτσι όπως ένας οργανισμός είναι ένα σύστημα που έχει ανάγκες και αποτελείται από μέρη τα οποία λειτουργούν για να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες έτσι και η κοινωνία αποτελεί σύστημα τα μέρη του οποίου (θεσμοί) λειτουργούν με σκοπό την επίτευξη συναίνεσης, ισορροπίας και σταθερότητας.
Κάθε θεσμός επιτελεί διαφορετικό ρόλο μέσα στην κοινωνία. Η λειτουργία συνολικά της κοινωνίας είναι εφικτή δια μέσου της συνεργασίας των διαφορετικών θεσμών του κάθε συστήματος.
Ο Μέρτον, ο οποίος εξειδίκευσε ακόμη περισσότερο το λειτουργιστικό μοντέλο επισήμανε, αναφορικά με τους θεσμούς, την ύπαρξη πολλών εναλλακτικών μορφών λειτουργιών, ιδίως σε οικουμενικούς θεσμούς όπως είναι, για παράδειγμα, η οικογένεια, η οποία διαφοροποιείται στις διάφορες κοινωνίες ως προς τη μορφή ή τις λειτουργίες της.
Αντίθετα, σύμφωνα με τη σχολή του κονστρουκτιβισμού η κοινωνική ζωή είναι ένα ρευστό και διαρκώς «επαναδιαπραγματευόμενο» σύνολο από κοινωνικές πρακτικές, βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή αναδιαμόρφωση μέσω των τρόπων αμοιβαίας κατανόησης και δράσης των ατόμων.
Ο Μέρτον, ο οποίος εξειδίκευσε ακόμη περισσότερο το λειτουργιστικό μοντέλο επισήμανε, αναφορικά με τους θεσμούς, την ύπαρξη πολλών εναλλακτικών μορφών λειτουργιών, ιδίως σε οικουμενικούς θεσμούς όπως είναι, για παράδειγμα, η οικογένεια, η οποία διαφοροποιείται στις διάφορες κοινωνίες ως προς τη μορφή ή τις λειτουργίες της.
Αντίθετα, σύμφωνα με τη σχολή του κονστρουκτιβισμού η κοινωνική ζωή είναι ένα ρευστό και διαρκώς «επαναδιαπραγματευόμενο» σύνολο από κοινωνικές πρακτικές, βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή αναδιαμόρφωση μέσω των τρόπων αμοιβαίας κατανόησης και δράσης των ατόμων.
Αυτή η συνεχής αναδιαμόρφωση της πραγματικότητας μας επιτρέπει να συλλάβουμε τους κοινωνικούς θεσμούς ως τους επαναλαμβανόμενους και παγιωμένους τρόπους αμοιβαίων πρακτικών και αμοιβαίας (διυποκειμενικής) κατανόησης και συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, η πίστη αποτέλεσε μια κοινή πρακτική μεταξύ των πιστών που μέσα στο χρόνο στο δυτικό κόσμο εδραιώθηκε με το θεσμό της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.
Δ. Λ.
Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2019
Ο Ralph Dahrendorf και ο αέναος κύκλος των συγκρούσεων...
Ο Ραλφ Ντάρεντορφ (Ralf Dahrendorf, 1929-2009) υπήρξε Γερμανός κοινωνιολόγος, φιλόσοφος και πολιτικός επιστήμονας. Όπως και ο Μαρξ θεωρούσε πως η σύγκρουση αποτελεί δομικό στοιχείο των σύγχρονων κοινωνιών, όμως παρόλα αυτά η σύγκρουση στην κοινωνία δε σχετίζεται μόνο με τις ταξικές διαιρέσεις, αλλά και με την κατοχή της κοινωνικής δύναμης ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες συμφερόντων.
Στο κλασικό του άρθρο "Out of Utopia: Toward a Reorientation of Sociological Analysis" (1958) υποστηρίζει πως ο ο κύκλος των συγκρούσεων είναι αέναος:
Όταν γίνεται ανακατανομή της εξουσίας, η σύγκρουση παύει να υφίσταται προσωρινά, για να επανέλθει, όταν επέλθει νέα ισορροπία στις σχέσεις εξουσίας.
Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2019
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)