Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2019

Ο Charles Wright Mills για τις πολιτικές, οικονομικές και στρατιωτικές ελίτ


Για να καταλάβει κανείς το σχήμα και τη σημασία της αριστοκρατίας της εξουσίας σήμερα είναι απαραίτητο να δει αυτά τα οργανικά, δομικά στοιχεία της στο σημείο σύμπτωσής τους: υπάρχει ένας στρατιωτικός καπιταλισμός ιδιωτικών εταιριών μέσα σε ένα εξασθενημένο, τυπικά δημοκρατικό σύστημα, που περιέχει έναν οργανισμό ενόπλων δυνάμεων με χαρακτήρα ολότελα πολιτικό πια στις προοπτικές και τη συμπεριφορά του. Άρα στην κορυφή αυτής της δομής, η αριστοκρατία της εξουσίας διαμορφώθηκε από τη σύμπτωση συμφερόντων ανάμεσα σε εκείνους που διευθύνουν τα κύρια μέσα παραγωγής και σε εκείνους που διευθύνουν τα νέα και ισχυρότερα μέσα βίας, από την κατάπτωση του επαγγελματία πολιτικού και την απροκάλυπτη άνοδο των εταιριακών φυλάρχων και των επαγγελματιών πολέμαρχων στις ηγετικές πολιτικές θέσεις και από την έλλειψη κάθε γνήσιας δημοσιοϋπαλληλικής υπηρεσίας με ειδικές ικανότητες, ακέραιης και ανεξάρτητης από τα πλέγματα των συμφερόντων. 



Η καθιερωμένη αριστοκρατία της εξουσίας αποτελείται από επίλεκτους της πολιτικής, της οικονομίας και των ενόπλων δυνάμεων, ανάμεσά τους όμως αναπτύσσεται συχνά κάποια ένταση. Ενώνονται μόνο σε μερικά κοινά σημεία και μόνο σε περιπτώσεις «κρίσεων». Κατά τη μακρά περίοδο ειρήνης του 19ου αιώνα, στα ανώτερα κρατικά συμβούλια και στο πολιτικό διευθυντήριο δεν έπαιρναν μέρος ούτε άνθρωποι των ενόπλων δυνάμεων ούτε εκπρόσωποι της οικονομίας –μπορεί να έκαναν εισβολές στον κρατικό μηχανισμό, αλλά δεν ανήκαν στο διευθυντήριό του. Στη δεκαετία του ’30, την υπεροχή είχε ο πολιτικός. Τώρα οι αξιωματικοί και οι άνθρωποι των εταιριών κρατάνε τα ανώτερα πόστα.
(C. W. Mills, Η Αριστοκρατία της εξουσίας στις ΗΠΑ, Αρσενίδης, Αθήνα, 1996)

Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2019

Η Ιταλική Σχολή ή η θεωρία του βιολογικού θετικισμού για τον εγκληματία και το έγλημα

Cesare Lombroso (1835-1909)

O Lombroso ήταν γιατρός, ανθρωπολόγος, πανεπιστημιακός καθηγητής και εγκληματολόγος. Το ενδιαφέρον του για το έγκλημα ξεκίνησε το 1864, όταν μελετούσε τα τατουάζ στα χέρια των στρατιωτών τα οποία θεωρούνταν πως "ξεχώριζαν" τον "έντιμο" από τον "μη έντιμο" στρατιώτη. Ο Λομπρόζο διαπίστωσε ότι τα τατουάζ από μόνα τους δεν επαρκούσαν για την κατανόηση της φύσης των εγκληματιών και θεώρησε ότι ήταν απαραίτητο να προσδιορίσει τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του μη φυσιολογικού ατόμου, δηλαδή του εγκληματία μέσω της εμπειρικής μεθόδου.  

Αρχίζει να μελετά τη θεωρία του Δαρβίνου και στο έργο του Ο Εγκληματίας άνθρωπος (1876) καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο εγκληματίας είναι μια μη βιολογικά εξελιγμένη μορφή ανθρώπου που εμφορείται από πρωτόγονα και άγρια ένστικτα. Η θεωρία αυτή έμεινε γνωστή ως "θεωρία του εγκληματικού αταβισμού" και αναφέρεται σε μια σειρά φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών απότοκα μιας μη-εξελιγμένης βιολογικής πορείας. 

Πρόκειται για χαρακτηριστικά ως προς το μέγεθος της κεφαλής ή των ασύμμετρων χαρακτηριστικών του προσώπου (χείλια, μύτη κλπ), τα οποία οδηγούν σε συγκεκριμένους τύπους εγκληματιών. 

 


Μέσα από αυτή τη θεώρηση, ο Lombroso καταλήγει σε μια κατηγοριοποίηση των εγκληματιών σε:

1.εγκληματίες εκ γενετής

2.εγκληματίες παρανοϊκοί (καταθλιπτικοί, αλκοολικοί κλπ)

3.εγκληματίες άνθρωποι, οι οποίοι δεν ξεχωρίζουν από βιολογικά στίγματα.



(Taylor, I.,Walton, P. & Young, J., The New Criminology for a social theory of deviance, Routledge, Νέα Υόρκυ 1973, σ. 38)

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2019

O Τζόκερ και η Θεωρία της Ετικέτας (Σχολή της Συμβολικής Αλληλεπίδρασης)

Στο πλαίσιο της σχολής της συμβολικής αλληλεπίδρασης, η έννοια του χαρακτηρισμού ή της ετικέτας αποτελεί μία από τις σημαντικότερες συνεισφορές στη θεωρητική προσέγγιση της απόκλισης. Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, δίπλα στην πρωτογενή παρέκκλιση, δηλαδή στην αρχική πράξη της παράβασης (π.χ. καταστροφή ξένης περιουσίας), υπάρχει και η δευτερογενής παρέκκλιση, η οποία είναι αποτέλεσμα αφενός του χαρακτηρισμού της αρχικής πράξης από τα όργανα κοινωνικού ελέγχου (π.χ. την αστυνομία) ως παραβατικής και αφετέρου της αντίδρασης του δράστη στο χαρακτηρισμό. Οι χαρακτηρισμοί και οι ετικέτες επιβάλλονται συνήθως από τις κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες και τους φορείς κοινωνικού ελέγχου, που τις αντιπροσωπεύουν, σε μέλη ανίσχυρων κοινωνικών ομάδων (π.χ. φτωχούς, αναλφάβητους, μειονότητες). Μετά το χαρακτηρισμό δημιουργείται μια κατάσταση πόλωσης μεταξύ αυτών που χαρακτηρίζουν και των χαρακτηρισμένων, η οποία μπορεί να οδηγήσει τους δεύτερους στην αποδοχή του χαρακτηρισμού και στη διάπραξη εγκλήματος (δευτερογενής παρέκκλιση).
(Κοινωνιολογία Γ Λυκείου, βιβλίο Μαθητή, σελ. 183)


Ερωτήσεις κλειστού τύπου - Κεφάλαιο 7

 Ερωτήσεις κλειστού τύπου - Κεφάλαιο 7