Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023
Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023
Κοινωνικά δίκτυα και αγορά εργασίας: η δύναμη των αδύναμων δεσμών
Το άρθρο στην πρώτη του αυτή εκδοχή, απορρίπτεται από την ASR λόγω, ανάμεσα στα άλλα, της αντισυμβατικής του προσέγγισης -σε μια περίοδο όπου, ας έχουμε υπόψη, στις ΗΠΑ μεσουρανεί επιστημολογικά το παράδειγμα του φονξιοναλισμού. Ωστόσο, η έννοια των «αδύναμων δεσμών» και η συνολική προσέγγιση, μέσω των κοινωνικών δικτύων, που εισηγείται στο άρθρο αυτό ο Granovetter βασίζονται στην εμπειρική του μελέτη Getting a Job: A Study of Contacts and Careers (1974).
Σε αυτή τη μελέτη, ο Granovetter ανέλυε τη δομή των επαγγελματικών ευκαιριών στην αγορά εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο της δεκαετίας του 1970 στις ΗΠΑ, το οποίο χαρακτηριζόταν από οικονομική αβεβαιότητα, στασιμοπληθωρισμό και υψηλά επίπεδα ανεργίας: πολλές θέσεις εργασίας δε διαφημίζονταν δημόσια από τη μία πλευρά και πολλοί άνεργοι αναζητούσαν εργασία χωρίς να μπορούν να βρουν από την άλλη. Η ανάλυση του Granovetter ανέδειξε το γεγονός πως στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας θέσης εργασίας, ο ρόλος των κοινωνικών δικτύων είναι κομβικός. Για ποιο λόγο όμως;
Η μελέτη του διαπίστωνε πως οι ευκαιρίες στην αγορά διαμορφώνονταν μέσα από τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες σε όσους αναζητούσαν εργασία. Πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές, σχετικά με θέσεις εργασίας που δε διαφημίζονταν δημόσια (όπως σε αγγελίες εφημερίδων την εποχή εκείνη), παρείχαν τα δίκτυα κοινωνικών σχέσεων. Συγκεκριμένα λοιπόν, όταν οι άνεργοι αναζητούσαν εργασία, δεν ήταν οι στενοί τους φίλοι ή τα μέλη της οικογένειάς τους που τους βοηθούσαν συνήθως (οι «ισχυροί δεσμοί» στην ορολογία του), αλλά οι «αδύναμοι δεσμοί», η κινητοποίηση δηλαδή άτυπων δικτύων: τα άτομα που γνώριζαν λιγότερο καλά, όπως γνωστοί ή πρώην συνάδελφοί τους.
Στην πραγματικότητα, η ανάλυση του Granovetter στο Getting a Job μέσα από την ανάλυση της δομής των σχέσεων που συγκροτούν τα κοινωνικά δίκτυα, αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους διαδίδονται οι πληροφορίες εκείνες που διευκολύνουν την επαγγελματική κινητικότητα. Ωστόσο, η σημασία της ανάλυσής του ξεφεύγει από το στενό πεδίο της κοινωνιολογίας της εργασίας και την εποχή συγγραφής της μελέτης του.
Λίγα χρόνια αφού δημοσιευτεί η έρευνά του, ο τρόπος ανάλυσης των κοινωνικών δικτύων που εισηγήθηκε θα επηρεάσει σημαντικά την πολιτική επιστήμη και την επιστήμη της πληροφορικής ακριβώς γιατί δείχνει ότι μέσω των «αδύναμων δεσμών» καθίσταται εφικτή η προσέγγιση πληθυσμών, οι οποίοι δεν είναι προσβάσιμοι μέσω των «ισχυρών δεσμών». Οι ισχυροί δεσμοί που δημιουργούνται μέσα σε κλειστές κοινότητες περιορίζουν το εύρος των διαθέσιμων πληροφοριών. Αντίθετα, η σημασία των «αδύναμων δεσμών» έγκειται ακριβώς στη δυνατότητα γεφύρωσης αυτού του χάσματος: μεταξύ της ροής πληροφοριών στους μικρόκοσμους των τοπικών κοινοτήτων από τη μία πλευρά και αυτής του μακρόκοσμου της κοινωνικής ζωής από την άλλη -γεγονός που διευρύνει, τρόπον τινά, την εμβέλειά δράσης των ατόμων.
Η ανάλυση του ρόλου των κοινωνικών δικτύων είναι, επίσης, σημαντική σήμερα στο πλαίσιο κατανόησης της λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media). Η ανάλυση των αδύναμων δεσμών στα social media μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς οι πληροφορίες ή οι τάσεις μπορούν να ταξιδέψουν μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά και τη λήψη αποφάσεων σε μεγαλύτερη κλίμακα. Η συμβολή του Granovetter στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο σχετίζονται οι άνθρωποι στα κοινωνικά δίκτυα είναι σημαντική στη συνολικότερη ανάλυση του κοινωνικού κόσμου.
Δ.Λ.
Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023
Η εποχή του χρέους
Όταν το 2009 ξεκίνησε η κρίση, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ανερχόταν σε περίπου 299 δισ. ευρώ. Εξαιτίας της κρίσης εκτοξεύθηκε στα 350 δισ. ευρώ, για να περιοριστεί με τη συμφωνία του 2012 στα 285 δισ. ευρώ. Στο μεσοδιάστημα όμως, ως αποτέλεσμα της ύφεσης, της κρίσης στην ευρωζώνη και των μέτρων που απαιτούσαν οι πιστωτές, η ελληνική οικονομία είχε πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση. Ενώ το 2009 το ελληνικό ΑΕΠ ανερχόταν σε περίπου 240 δισ. ευρώ, εντός του 2012 θα υποχωρούσε στα 191,1 δισ. ευρώ. Κι αν το 2009 το χρέος της Ελλάδας χαρακτηριζόταν μη βιώσιμο, το 2012 κατέστη σαφές ότι, ακόμη κι αν λαμβάνονταν υπόψη οι παραχωρήσεις των επίσημων πιστωτών, τίποτα δεν είχε αλλάξει. Στο μεταξύ, ύστερα από τόσα χτυπήματα που είχε δεχθεί, η ελληνική κοινωνία είχε γίνει αγνώριστη. Ενώ το 2008 η ανεργία στην Ελλάδα ήταν 8% τέσσερα χρόνια αργότερα πλησίαζε ακάθεκτη το 25%, καθώς οι μισοί νεαροί Έλληνες είχαν μείνει χωρίς δουλειά. (...)
Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023
Ανάλυση Κοινωνικών Δικτύων: πρακτικός οδηγός με τη χρήση της γλώσσας R
- Οι κόμβοι
στην ανάλυση κοινωνικών δικτύων αντιπροσωπεύουν μεμονωμένες οντότητες,
φορείς, ομάδες ή άτομα. (Στο παράδειγμα που θα δούμε παρακάτω οι κόμβοι
επισημαίνονται ως "Άτομο 1", "Άτομο 2" και ούτω
καθεξής).
- Οι ακμές
ή σύνδεσμοι αντιπροσωπεύουν τις σχέσεις ή τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των
κόμβων του δικτύου.
Άτομο 1 | Άτομο 2 | Άτομο 3 | Άτομο 4 | Άτομο 5 |
0 | 1 | 0 | 1 | 0 |
1 | 0 | 1 | 1 | 0 |
0 | 1 | 0 | 1 | 1 |
1 | 1 | 1 | 0 | 1 |
0 | 0 | 1 | 1 | 0 |
Clustering Coefficient: 0.64
Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2023
Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023
Συνδέοντας τα σημεία: η σημασία της ανάλυσης δικτύων στην οικονομική κοινωνιολογία
Στην οικονομική κοινωνιολογία, η θεωρία Ανάλυσης Κοινωνικών Δικτύων (Social Network Analysis) παρέχει ένα πρακτικό πλαίσιο για τη μελέτη αυτών των διασυνδέσεων και την κατανόηση των επιπτώσεών τους στην οικονομική ζωή των σύγχρονων κοινωνιών [*].
Ας δούμε, πολύ σύντομα, ένα υποθετικό παράδειγμα ανάλυσης δικτύων πάνω στη μελέτη των σχέσεων μεταξύ εταιρειών από τον κλάδο υψηλής τεχνολογίας. Αναλύοντας τη δομή (structure) ενός δικτύου εταιρειών όπως π.χ. αυτόν μεταξύ της Microsoft, της Apple, της Samsung, της Kodak, της Qualcomm, της Google, της Oracle, της Motorola και της Foxconn μπορεί να αποκαλυφθεί αφενός η θέση και η σχετική ισχύς κάθε επιχείρησης στον κλάδο (εδώ, κατασκευής κινητών τηλεφώνων), αφετέρου η συνολική δυναμική του κλάδου.
Στις κοινωνικές επιστήμες, η χρήση της ανάλυσης δικτύων προσφέρει εργαλεία για την αποτελεσματική χαρτογράφηση των σχέσεων μεταξύ των επιχειρήσεων αποκαλύπτοντας την ίδια στιγμή διαφορετικές υποομάδες ή συν-ομαδώσεις εντός του δικτύου (γεγονός που αποτελεί αναμφίβολα από τις πιο ενδιαφέρουσες όψεις της). Για παράδειγμα, η τεχνική αυτή μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των επιχειρήσεων εκείνων που είναι καλύτερα συνδεδεμένες συγκριτικά με άλλες, επιχειρήσεων που βρίσκονται στο κέντρο του δικτύου (στο υποθετικό αυτό παράδειγμα οι Samsung και Apple) και εκείνων που τοποθετούνται στην περιφέρεια. Τέτοιου είδους αναλύσεις είναι χρήσιμες στην κατανόηση (και πρόβλεψη) του τρόπου με τον οποίο μια μεταβολή στη δομή αυτού του δικτύου μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά μιας μεμονωμένης επιχείρησης ή, ακόμα, και του συνόλου των σχέσεων μεταξύ τους.