Α. Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις ανισότητες, τη φτώχεια και την ανεργία; Β. Ποια είναι η σχέση της φτώχειας με την υγεία σύμφωνα με τους κοινωνικούς επιστήμονες; Γ. Με ποια μέτρα επιτυγχάνεται η ανακατανομή του πλούτου σε μια κοινωνία;

 (Οι δημόσιες δαπάνες υγείας ανά κάτοικο σε δολάρια - 2018)

data.oecd.org

Α. Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις ανισότητες, τη φτώχεια και την ανεργία;

Β. Ποια είναι η σχέση της φτώχειας με την υγεία σύμφωνα με τους κοινωνικούς επιστήμονες;

Γ. Με ποια μέτρα επιτυγχάνεται η ανακατανομή του πλούτου σε μια κοινωνία;

Απάντηση

Α. Οι ανισότητες, η φτώχεια και η ανεργία είναι σύνθετα διεθνή φαινόμενα. Καθορίζονται από οικονομικούς παράγοντες (όπως η άνιση κατανομή του πλούτου), από πολιτικούς (όπως η ανισότητα στη φορολογία), από κοινωνικούς (όπως ο ρατσισμός, η προκατάληψη, η έλλειψη αλληλεγγύης, οι διακρίσεις, ο κοινωνικός αποκλεισμός) κ.ά. (Σελ. 118 σχολικού βιβλίου)

Β. Πολλοί κοινωνιολόγοι συσχετίζουν την οικονομική ανέχεια με την υγεία και τη δυνατότητα (ή την αδυναμία) πρόσβασης των ατόμων σε υπηρεσίες περίθαλψης. Μια σχετική μελέτη, η οποία τεκμηρίωσε στατιστικά τη σχέση οικονομικής ανέχειας και υγείας, έγινε από ομάδα Ελλήνων κοινωνικών επιστημόνων. Κατασκεύασαν ένα δείκτη έκβασης νοσηλείας (ίασης ή θανάτου) και τον συνέκριναν με την οικονομική κατάσταση των νοσηλευομένων. Με δεδομένη τη θνητότητα ενός νοσήματος, ο αριθμός των ιαθέντων μη άπορων ασθενών ήταν μεγαλύτερος από τον αριθμό των απόρων. Αντίστροφα, τα ποσοστά των ασθενών που πέθαναν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας ήταν υψηλότερα στους απόρους σε σύγκριση με τους μη απόρους. Οι κοινωνικές ανισότητες οδηγούν στατιστικά και σε ανισότητες στην περίθαλψη και την υγεία. Υπογραμμίζεται η λέξη στατιστικά, διότι οι συνέπειες της φτώχειας (όπως και του πλούτου), είτε αφορούν την υγεία είτε άλλα ατομικά δικαιώματα, δεν είναι απόλυτες, δεδομένου ότι η υγεία των ανθρώπων επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου και του παράγοντα της κληρονομικότητας. (Σελ. 125 σχολικού βιβλίου)

(Αριθμός νοσοκόμων ανά χίλιους κατοίκους και ανά χώρα -  2018)

data.oecd.org

Γ. Η ανακατανομή του πλούτου σε μια κοινωνία επιτυγχάνεται με διάφορα μέτρα όπως:

• την πολιτική μισθών (συλλογικές συμβάσεις εργασίας, οικογενειακά επιδόματα κ.ά.),

• τη φορολογική πολιτική με στόχο τη μείωση της επιβάρυνσης στους οικονομικά ασθενέστερους (π.χ. μείωση φόρων για τις πολυμελείς οικογένειες, μείωση αναλογίας έμμεσων-άμεσων φόρων),

• την κοινωνική ασφάλιση (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, συνταξιοδότηση, επιδόματα σε άτομα με ειδικές ανάγκες κ.ά.),

• την πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες (π.χ. συμβουλευτική),

• την πρόσβαση σε αγαθά πολιτισμού (π.χ. κοινωνικός τουρισμός, ελεύθερη είσοδος σε μουσεία, εκδηλώσεις κ.ά.). (Σελ. 128 σχολικού βιβλίου)