Τετάρτη 27 Μαΐου 2020

Ο Ε. Χομπσμπάουμ για το κράτος πρόνοιας

Μετά την οικονομική κρίση του 1980 ξεκινά ένας διάλογος στην Ευρώπη για τη μείωση της συμβολής και τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Η συζήτηση αυτή συνεχίζεται έως σήμερα και έχει ως αποτέλεσμα τον επαναπροσδιορισμό της πολιτικής που αφορά τους μισθούς, τη φορολογία, την κοινωνική ασφάλιση κ.ά. (Σελ. 128 σχολικού βιβλίου)
 
E J. Hobsbawm, 1917-2012


Δεν ήταν τόσο πρακτική όσο ιδεολογική -μέρος της δυτικής αντίδρασης απέναντι στα προβλήματα και τις αβεβαιότητες μιας εποχής που ο κόσμος φάνηκε να παρασύρεται μετά το τέλος της Χρυσής Εποχής. Τέλειωσε η μακρά περίοδος διακυβέρνησης από κεντρώα και μετριοπαθή σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, ενώ η οικονομική και κοινωνική πολιτική της Χρυσής Εποχής φάνηκε να αποτυγχάνει. Γύρω στα 1980, σε αρκετές χώρες ανέβηκαν στην εξουσία κυβερνήσεις της ιδεολογικής Δεξιάς, προσηλωμένες σε ακραίες μορφές επιχειρηματικού εγωισμού και laissez-faire. Ανάμεσά τους εξέχουσα θέση κατείχαν οι κυβερνήσεις του Reagan στην Αμερική και της γεμάτης αυτοπεποίθηση τρομερής Μάργκαρετ Θάτσερ στη Βρετανία (1979-1990). Για τη νέα αυτή Δεξιά, ο καπιταλισμός της κρατικής κοινωνικής πρόνοιας της δεκαετίας του '50 και του '60, που από το 1973 και μετά δεν μπορούσε πλέον να στηρίζεται στην οικονομική επιτυχία, πάντα έμοιαζε σαν κάποια παραλλαγή εκείνου του σοσιαλισμού «του δρόμου προς τη δουλεία», όπως τον αποκαλούσε ο οικονομολόγος και ιδεολόγος von Hayek, που λογικό του τελικό προϊόν θα είχε ένα καθεστώς τύπου ΕΣΣΔ. Ο Ψυχρός Πόλεμος του Reagan είχε ως στόχο όχι μόνο την «αυτοκρατορία του κακού» στο εξωτερικό αλλά και τη μνήμη του Φρανκλίνου Ρούσβελτ στο εσωτερικό: είχε ως στόχο το κράτος Κοινωνικής Πρόνοιας καθώς και κάθε άλλη παρεμβατική δραστηριότητα του κράτους. Όσο ήταν ο κομμουνισμός εχθρός του, άλλο τόσο ήταν και ο φιλελευθερισμός. (E J. Hobsbawm - Η εποχή των άκρων, 2004, σ. 203)