Σε μια τηλεοπτική συζήτηση για τα αποτελέσματα που πέτυχαν οι μαθητές και οι μαθήτριες στις απολυτήριες εξετάσεις στην πόλη Κιγκμπόρν παρουσιάζονται τα παρακάτω στοιχεία (βλ. πίνακα 1, συνολικός αριθμός επιτυχιών και αποτυχιών).
(+) Επιτυχία
(-) αποτυχια
συνολο
Αγορια
24
36
60
Κορίτσια
36
24
60
(Πίνακας 1, Το «παράδοξο των λυκείων»)
Τα ποσοστά επιτυχίας είναι 24/60 = 40% για τα αγόρια και 36/60 = 60% για τα κορίτσια, υπάρχει δηλαδή μια διαφορά της τάξης του 20% υπέρ των κοριτσιών. Τα κορίτσια είχαν επομένως καλύτερο ποσοστό επιτυχίας από ότι τα αγόρια στην πόλη Κιγκμπόρν.
Ωστόσο, ένας συμμετέχων στη συζήτηση αναφέρει ότι στο Κιγκμπόρν υπάρχουν δύο λύκεια (τα "Ρομέο" και "Ιουλιέτα") και παρουσιάζει τα αποτελέσματα για καθένα από αυτά (Πίνακας 2). Στο Λύκειο Ρομέο, τα ποσοστά επιτυχίας είναι 30% για τα αγόρια και 10% για τα κορίτσια. Στο Λύκειο Ιουλιέτα, τα ποσοστά επιτυχίας είναι 90% για τα αγόρια και 70% για τα κορίτσια. Έτσι, σε καθένα από τα δύο λύκεια, υπάρχει μια διαφορά της τάξης του 20% υπέρ των αγοριών. Άρα, τα αγόρια επιτυγχάνουν καλύτερα από ότι τα κορίτσια στην πόλη Κιγκμπόρν!
λυκειο ΡομΕο
(+) ΕΠΙΤΥΧΙΑ
(-) ΑΠΟΤΥΧΙΑ
ΣΥΝΟΛΟ
Αγορια
15
35
50
ΚορΙτσια
1
9
10
λυκειο ΙΟΥΛΙΕΤΑ
(+) ΕΠΙΤΥΧΙΑ
(-) ΑΠΟΤΥΧΙΑ
ΣΥΝΟΛΟ
Αγόρια
9
1
10
ΚορΙτσια
35
15
50
(Πίνακας 2, Το «παράδοξο των λυκείων», τα αποτελέσματα στα δύο λύκεια)Τα δύο συμπεράσματα είναι εντελώς αντίθετα. Πώς είναι δυνατόν; Δεν υπάρχει κάποιο λάθος στους αριθμούς. Με την προσθήκη των δύο πινάκων ανά κελί, προκύπτει ο βασικός πίνακας (βλ. πίνακα 1). Σε ποιο από τα δυο λοιπόν αποτελέσματα εντοπίζεται η «πραγματική επίδραση» του φύλου στην επιτυχία; Και για να ξεκινήσουμε, υπάρχει «πραγματική επίδραση»; [...]
