Η είσοδος ενός κράτους στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση περιλαμβάνει συγκεκριμένους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας με απώτερο σκοπό την πρόβλεψη τυχόν προβληματικών κατευθύνσεων των δημοσιονομικών πολιτικών, τη διόρθωση υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων ή υψηλού δημόσιου χρέους. Οι κανόνες αυτοί, που για πρώτη φορά διατυπώθηκαν στο Άμστερνταμ το 1998, τέθηκαν με σκοπό τη διατήρηση της σταθερότητας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Συνοπτικά, τα κριτήρια που διατυπώθηκαν στο Άμστερνταμ και ονομάστηκαν «Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης» (ΣΣΑ) περιλαμβάνουν το κριτήριο του ελλείμματος και το κριτήριο του χρέους.
Το κριτήριο του ελλείμματος προβλέπει πως το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης δε θα πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ονομαστικού ΑΕΠ, ενώ το κριτήριο του χρέους πως αυτό δε θα πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ονομαστικού ΑΕΠ. Για την τήρηση των κανόνων αυτών το ΣΣΑ περιλαμβάνει αποτρεπτικούς και διορθωτικούς μηχανισμούς. Συγκεκριμένα, το αποτρεπτικό σκέλος περιλαμβάνει μηχανισμούς εποπτείας για την αποτροπή υπέρβασης του ορίου του 3%, ενώ το διορθωτικό σκέλος ενεργοποιείται σε περίπτωση υπέρβασης του 3%, όπου στην περίπτωση αυτή το κράτος-μέλος εντάσσεται σε «Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος» (ΔΥΕ). Σε μια τέτοια περίπτωση, το κράτος μέλος είναι υποχρεωμένο μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα να υποβάλλει στην Επιτροπή συγκεκριμένο σχέδιο δημοσιονομικής διόρθωσης και σε περίπτωση που παρέλθει το διάστημα αυτό χωρίς να υπάρξει κάποια διόρθωση τότε του επιβάλλονται κυρώσεις.
Παρενθετικά, όταν το 2004 στη χώρα το έλλειμμα ανεβαίνει σε επίπεδα άνω του 3% επί του ΑΕΠ (στην ουσία κοντά στο 6 με 7%), η αυξητική τάση του πρωτογενούς ελλείμματος της ελληνικής οικονομίας το 2005 τίθεται στο στόχαστρο του Ecofin. Ήδη ένα χρόνο πριν, η ετήσια έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας είχε προειδοποιήσει την τότε κυβέρνηση για την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης μέσα από σειρά ενεργειών, γεγονός που οδήγησε στη λήψη μέτρων ενάντια στη φοροδιαφυγή στα καύσιμα, σε συγκράτηση δαπανών και σε αυξήσεις στους έμμεσους φόρους. Η εισήγηση που υπέβαλε η τότε κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -με τη χώρα στο μεταξύ να βρίσκεται ήδη στη ΔΥΕ- προέβλεπε μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος έως το 2007 με ταυτόχρονη μείωση του δημόσιου χρέους κάτω από το 100% του ΑΕΠ. Παρόλα αυτά, με την πτώση της ενεργούς ζήτησης το 2007 (ως αντανάκλαση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης που πυροδοτείται από την κρίση των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, και τη χειροτέρευση των όρων δανεισμού, εξαιτίας της διεθνούς κρίσης ρευστότητας) το δημόσιο χρέος της χώρας εκτοξεύεται.
α. τη δέσμη των έξι μέτρων (six-pack) για τη δημοσιονομική διακυβέρνηση που επιτάσσει στα κράτη-μέλη να παρουσιάζουν με διαφανή τρόπο αξιόπιστες στατιστικές μελέτες (φωτογραφίζοντας, ουσιαστικά, την έλλειψη αξιοπιστίας της εγχώριας στατιστικής αρχής για τα παρουσιαζόμενα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας).
