Δευτέρα 4 Απριλίου 2022

Προς τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο

[...] Διότι, το 1914, πλέον κάθε αντιπαράθεση ανάμεσα στους δύο συνασπισμούς κρατών, που προϋπέθετε ότι η μια ή η άλλη πλευρά θα υποχωρούσε τους έφερνε στο χείλος του πολέμου. Πέρα από ένα ορισμένο σημείο, οι άκαμπτες κινητοποιήσεις στρατιωτικών δυνάμεων, χωρίς τις οποίες μια τέτοια αντιπαράθεση δε θα έμοιαζε "πειστική", δεν ήσαν αναστρέψιμες. Η "πολιτική της αποτροπής" δεν μπορούσε πλέον να αποτρέψει την καταστροφή, αλλά μόνο να οδηγήσει σε αυτήν. Το 1914 κάθε συμβάν, οσοδήποτε τυχαίο -ακόμη και η ενέργεια ενός αναποτελεσματικού τρομοκράτη φοιτητή σε μια ξεχασμένη γωνιά της ηπείρου-, μπορούσε να οδηγήσει σε μια τέτοια αντιπαράθεση, εάν οποιαδήποτε μεμονωμένη δύναμη από εκείνες που βρίσκονταν εγκλωβισμένες στο συστημα των δύο αντίπαλων μπλοκ αποφάσιζε να το πάρει στα σοβαρά. Έτσι οδηγηθήκαμε στον Πόλεμο και θα μπορούσαμε να οδηγήθουμε εκ νέου σε ανάλογες περιστάσεις.

(E. J. Hobsbawm, Η εποχή των αυτοκρατοριών 1875-1914, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2000)