Εκτίναξη του αριθμού χρεωκοπιών το τελευταίο τρίμηνο του 2022

Η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας σε διάφορους οικονομικούς κλάδους εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που λήφθηκαν την περίοδο της πανδημίας covid-19 έφερε μαζί της άνοδο του ιδιωτικού χρέους πολλών επιχειρήσεων της γηραιάς ηπείρου. Μπορεί, την περίοδο της πανδημίας, πολλές πτωχεύσεις να αναβλήθηκαν τεχνητά, λόγω των μέτρων στήριξης που πάρθηκαν ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε., ωστόσο, στον απόηχο της πανδημίας -ενόσω το ενεργειακό κόστος, το κόστος παραγωγής και πρώτων υλών διαρκώς αυξάνονται μετά και τον πόλεμο στην Ουκρανία- ο κλοιός των πτωχεύσεων σφίγγει όλο και περισσότερο για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια σειρά από οικονομικούς κλάδους. 

Όπως αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία της Eurostat οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων, ειδικά των μικρών και μεσαίων, ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. αυξήθηκαν σημαντικά το τέταρτο τρίμηνο του 2022 (+26,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο) και έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδα από την έναρξη της συλλογής δεδομένων το 2015. Την ίδια στιγμή, κατά το τρίμηνο αυτό οι δηλώσεις νέων επιχειρήσεων μειώθηκαν ελαφρά κατά 0,2%. (βλ. εδώ)

Οι κλάδοι εκείνοι που, το τέταρτο τρίμηνο του 2022, σημείωσαν την υψηλότερη αύξηση στον αριθμό των χρεοκοπιών (σε σύγκριση με το προηγούμενο) ήταν οι μεταφορές και η αποθήκευση (+72,2%), οι υπηρεσίες διαμονής και τροφίμων (+39,4%) και η εκπαίδευση, η υγεία και οι κοινωνικές δραστηριότητες (+29,5%).

Με το κόστος δανεισμού να αυξάνεται -εξαιτίας της διαδοχικής ανόδου των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- από τη μία πλευρά και την παραγωγική δραστηριότητα να συρρικνώνεται από την άλλη, τα σύννεφα της ύφεσης αρχίζουν σταδιακά να πυκνώνουν πάνω από τον ευρωπαϊκό ουρανό. Καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να καλπάζει, έστω και με χαμηλότερο ρυθμό αύξησης, και πολλές φορτωμένες με χρέη επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα δε δείχνει απίθανο ένα μαζικό κύμα χρεοκοπιών, που αναβλήθηκε την περίοδο της πανδημίας, να κάνει την εμφάνισή του σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον.

Οι τύποι της ανεργίας: διαφορετικές όψεις ενός φαινομένου

Σημειώσεις μαθήματος 

 

Η ανεργία αποτελεί φαινόμενο με ποικίλες διαστάσεις, ενώ οι επιπτώσεις της στις σύγχρονες κοινωνίες εκτείνονται από το συλλογικό έως το ατομικό επίπεδο. Παρά τις διαφορετικές κοινωνιολογικές προσεγγίσεις του φαινομένου, για λόγους αναλυτικούς διακρίνεται σε διαφορετικούς τύπους ή κατηγορίες:

Διαρθρωτική ανεργία. Αυτός ο τύπος ανεργίας προκύπτει από μεταβολές στη δομή μιας οικονομίας, όπως για παράδειγμα τεχνολογικές μεταβολές που ως αποτέλεσμα επιφέρουν την κατάργηση θέσεων εργασίας ή μακροπρόθεσμα την εξάλειψη ολόκληρων επαγγελμάτων. Η διαρθρωτική ανεργία εμφανίζεται, σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, όταν οι εργαζόμενοι δε διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες ή προσόντα για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας.

Ανεργία τριβής. Πρόκειται για την ανεργία που προκύπτει από το χρόνο που χρειάζονται τα άτομα που αναζητούν εργασία να βρουν μια νέα δουλειά που να ταιριάζει στα ιδιαίτερά τους προσόντα. Αυτός ο τύπος ανεργίας θεωρείται συχνά προσωρινός αφού αποτελεί ζήτημα χρόνου η αγορά εργασίας να απορροφήσει άνεργους ή άνεργες σε θέσεις για τις οποίες διαθέτουν τόσο τα προσόντα όσο και την απαραίτητη εξειδίκευση.  

Unemployment (Jan 2017 - Dec 2022) | source: dypa.gov.gr

descriptives & boxplots

additive time series decomposition

diagnostics

Forecast (1/1/2023 - 1/6/2023)

Forecast Ensemble 2 models (Arima & Prophet)

 

Συγκυριακή (εποχική) ανεργία. Αυτός ο τύπος ανεργίας είναι αποτέλεσμα εποχικών αλλαγών στο επίπεδο ζήτησης εργασίας. Προκύπτει από τον εποχικό χαρακτήρα ορισμένων επαγγελμάτων όπως επαγγέλματα στον κλάδο του τουρισμού, της γεωργίας κτλ. Οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους κλάδους έρχονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας στη διάρκεια περιόδων εκτός σεζόν ή όταν η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους είναι χαμηλή.

Κυκλική ανεργία. Αυτό το είδος είναι αποτέλεσμα μεταβολών στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας μιας κοινωνίας, όπως η ανεργία που προκύπτει σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Σε περιόδους ύφεσης οι επιχειρήσεις απολύουν εργαζομένους, οδηγώντας σε αύξηση των ποσοστών ανεργίας, που με τη σειρά της οδηγεί σε αύξηση κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. 

 

Κάθε τύπος ανεργίας απαιτεί μοναδικές παρεμβάσεις για τη διαχείρισή του. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου, ωστόσο, προϋποθέτει συντονισμένες πολιτικές ενέργειες τόσο για τη στήριξη των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων, όσο και για την επανένταξη των ατόμων στην αγορά.

Η μακροχρόνια ανεργία στην κοινότητα Μαριεντάλ της δεκαετίας του 1930: οι χρήσεις του χρόνου

 

Όταν η ώρα χάνει το νόημά της, τότε δεν μπορεί να καταστεί μονάδα μέτρησης του χρόνου. […] Η πιο συχνή μορφή χρήσης του χρόνου μεταξύ των ανδρών είναι το «δεν κάνω τίποτα». Το χρονοδιάγραμμα που αναπαράγεται παραπάνω είναι χαρακτηριστικό από αυτή την άποψη. Μπορεί κανείς να διακρίνει το «δεν κάνω τίποτα» από το χρόνο που περνά στο σπίτι -αν και συνήθως ούτε εκεί συμβαίνει τίποτα. [...]

Paul Lazarsfeld, Marie Jahoda, Hans Zeisel, Les Chômeurs de Marienthal, Les Éditions de Minuit, « col. Documents », 1982 [* Μτφρ: Δ. Λ.]

Ερωτήσεις κλειστού τύπου - 5. Το σύνταγμα του 1844

 

Ερωτήσεις κλειστού τύπου - 5. Το σύνταγμα του 1844

Εισαγωγή στην οικονομική κοινωνιολογία

 

Παρά το γεγονός ότι η οικονομική κοινωνιολογία δεν έχει ζωή μεγαλύτερη από έναν αιώνα, οι πνευματικές της ρίζες εντούτοις ανιχνεύονται σε παλαιότερες παραδόσεις της φιλοσοφικής και κοινωνικής σκέψης. Κατά το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα η οικονομική κοινωνιολογία γνώρισε μια εκρηκτική ανάπτυξη και πλέον έχει εδραιωθεί ως διακριτό υπο-πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Το βιβλίο αυτό αφού αρχικά σκιαγραφεί την ιστορική της διαδρομή, σε αντιπαραβολή με την κυρίαρχη οικονομική σκέψη,  κατόπιν αναζητά τις καταβολές συγκρότησής της όπως αυτές εντοπίζονται στα έργα των Μαρξ, Βέμπερ, Ντιρκέμ, Σουμπέτερ, Πολάνυι, Πάρσονς-Σμέλσερ φτάνοντας έως τις πιο σύγχρονες εξελίξεις.

(Neil J. Smelser & Richard Swedberg, The Handbook of Economic Sociology)

Υπολογίζοντας την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή

 

shinyapps.io