Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023

Οι τύποι της ανεργίας: διαφορετικές όψεις ενός φαινομένου

Σημειώσεις μαθήματος 

 

Η ανεργία αποτελεί φαινόμενο με ποικίλες διαστάσεις, ενώ οι επιπτώσεις της στις σύγχρονες κοινωνίες εκτείνονται από το συλλογικό έως το ατομικό επίπεδο. Παρά τις διαφορετικές κοινωνιολογικές προσεγγίσεις του φαινομένου, για λόγους αναλυτικούς διακρίνεται σε διαφορετικούς τύπους ή κατηγορίες:

Διαρθρωτική ανεργία. Αυτός ο τύπος ανεργίας προκύπτει από μεταβολές στη δομή μιας οικονομίας, όπως για παράδειγμα τεχνολογικές μεταβολές που ως αποτέλεσμα επιφέρουν την κατάργηση θέσεων εργασίας ή μακροπρόθεσμα την εξάλειψη ολόκληρων επαγγελμάτων. Η διαρθρωτική ανεργία εμφανίζεται, σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, όταν οι εργαζόμενοι δε διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες ή προσόντα για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας.

Ανεργία τριβής. Πρόκειται για την ανεργία που προκύπτει από το χρόνο που χρειάζονται τα άτομα που αναζητούν εργασία να βρουν μια νέα δουλειά που να ταιριάζει στα ιδιαίτερά τους προσόντα. Αυτός ο τύπος ανεργίας θεωρείται συχνά προσωρινός αφού αποτελεί ζήτημα χρόνου η αγορά εργασίας να απορροφήσει άνεργους ή άνεργες σε θέσεις για τις οποίες διαθέτουν τόσο τα προσόντα όσο και την απαραίτητη εξειδίκευση.  
 
Συγκυριακή (εποχική) ανεργία. Αυτός ο τύπος ανεργίας είναι αποτέλεσμα εποχικών αλλαγών στο επίπεδο ζήτησης εργασίας. Προκύπτει από τον εποχικό χαρακτήρα ορισμένων επαγγελμάτων όπως επαγγέλματα στον κλάδο του τουρισμού, της γεωργίας κτλ. Οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους κλάδους έρχονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας στη διάρκεια περιόδων εκτός σεζόν ή όταν η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους είναι χαμηλή.

Κυκλική ανεργία. Αυτό το είδος είναι αποτέλεσμα μεταβολών στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας μιας κοινωνίας, όπως η ανεργία που προκύπτει σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Σε περιόδους ύφεσης οι επιχειρήσεις απολύουν εργαζομένους, οδηγώντας σε αύξηση των ποσοστών ανεργίας, που με τη σειρά της οδηγεί σε αύξηση κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. 
 
Κάθε τύπος ανεργίας απαιτεί μοναδικές παρεμβάσεις για τη διαχείρισή του. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου, ωστόσο, προϋποθέτει συντονισμένες πολιτικές ενέργειες τόσο για τη στήριξη των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων, όσο και για την επανένταξη των ατόμων στην αγορά.