Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023

Η μακρά δεκαετία του '10: πανόραμα αναρτήσεων


Η περίοδος της μακράς ύφεσης της δεκαετίας του 2010 για τη χώρα, αν και μοιάζει σύντομη χρονικά, στην πραγματικότητα είναι πυκνή κοινωνικά, μακρά ιστορικά. Συνοψίζοντας, εν τάχει, κάποια από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί σε διαδοχικά μαθήματα κι έχουν δημοσιευτεί εδώ πάνω στο οικονομικό, με έμφαση στο κοινωνικό, αποτύπωμα αυτής της περιόδου: 
 
  • τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας άφησαν πίσω τους ένα υπέρογκο χρέος (Stability and Growth Pact), μειώνοντας την οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας και το ΑΕΠ της συνολικά. 
  • Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας, ενώ η ανεργία εκτοξεύθηκε, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους -πολλοί από τους οποίους/ες μετανάστευσαν αναζητώντας ευκαιρίες σε άλλες αγορές εργασίας. 
  • Η φορολογία αυξήθηκε, ενώ αρκετές αυτοκτονίες, που καταγράφονται κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας, συνδέθηκαν με την άνοδο της ανεργίας και τη σώρευση ιδιωτικών χρεών μεταξύ των νοικοκυριών. 
  • Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού κινήθηκε γύρω στο 30%, με ένα ποσοστό της τάξης του 17%, νέων ηλικίας 16 έως 19 ετών, να αντιμετωπίζουν σοβαρές υλικές και κοινωνικές στερήσεις. 
  • Υψηλά επίπεδα σημείωσε και η ενεργειακή φτώχεια στη χώρα με σημαντικό αριθμό νοικοκυριών να δηλώνουν αδυναμία κάλυψης των ενεργειακών τους αναγκών. 
  • Η διάμεση ηλικία του πληθυσμού αυξήθηκε στα 45 έτη το 2020 από τα 41 το 2011, ενώ σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο συνολικός πληθυσμός εμφανίζεται μειωμένος κατά 3,1% σε σχέση με την απογραφή του 2011.
  • Οι κρατικές δαπάνες για δημόσιες υπηρεσίες, όπως για την περίθαλψη μειώθηκαν σημαντικά, οδηγώντας σε μείωση ποιότητας και διογκώνοντας φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού των ευάλωτων ομάδων.
  • Η παραγωγικότητα της εργασίας βυθίστηκε, ενώ πολλές ΜΜΕ (μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις) αντιμετώπισαν προβλήματα επιβίωσης, γεγονός που οδήγησε σε πολλά λουκέτα. 
  • Στις αρχές της δεκαετίας του '10 οι κοινωνικές αναταραχές και οι διαμαρτυρίες αυξήθηκαν λόγω της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών και των μέτρων λιτότητας, ενώ η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα συνολικά καταβαραθρώθηκε.  
Στα τέλη αυτής της δεκαετίας και στην αυγή της επόμενης το ξέσπασμα της πανδημίας covid-19, που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 35.000 ανθρώπους, συνέβαλε στη μείωση του προσδόκιμου ζωής, ενώ ο πληθωρισμός έχει εκτοξεύσει τις τιμές βασικών ειδών διατροφής όχι μόνο στη χώρα, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Το τελευταίο διάστημα, η σχετική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, με τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση του αριθμού νεων επιχειρήσεων, παρότι αύξησε το πραγματικό ΑΕΠ κατά 8,4% το 2021 και άλλο 5,9% το επόμενο έτος, εντούτοις δείχνει να βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από τα προ-κρισης επίπεδα, με πολλά ανοιχτά ζητήματα να βρίσκονται μπροστά σε περιβαλλοντικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.